Quan trắc môi trường lao động là hoạt động đo đạc, lấy mẫu và phân tích các yếu tố nguy hiểm, có hại phát sinh trong quá trình làm việc nhằm đánh giá mức độ phơi nhiễm của người lao động và xác định sự tuân thủ quy chuẩn an toàn. Đây là yêu cầu bắt buộc theo Luật An toàn, vệ sinh lao động năm 2015 (ATVSLĐ), Nghị định 44/2016/NĐ-CP, Nghị định 140/2018/NĐ-CP và các Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) liên quan.
Nội dung chính
Hoạt động quan trắc, khi được triển khai đúng quy trình bởi các đơn vị chuyên môn như An Toàn Nơi Làm Việc, đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát rủi ro, xây dựng biện pháp cải thiện điều kiện lao động và đáp ứng yêu cầu thanh tra – kiểm tra của cơ quan quản lý nhà nước.
An Toàn Nơi Làm Việc – Đơn vị Quan Trắc Môi Trường Lao Động Uy Tín Trên Toàn Quốc
Với kinh nghiệm triển khai hàng nghìn dự án quan trắc cho các doanh nghiệp sản xuất, xây dựng, dịch vụ công nghiệp, An Toàn Nơi Làm Việc là đơn vị đáp ứng đầy đủ điều kiện năng lực theo Nghị định 44/2016/NĐ-CP và các tiêu chuẩn chuyên ngành.
Dịch vụ quan trắc bao gồm:
- Khảo sát và đánh giá yếu tố nguy hiểm – có hại tại nơi làm việc
- Đo đạc, lấy mẫu và phân tích đúng quy chuẩn QCVN
- Lập báo cáo quan trắc phục vụ hồ sơ vệ sinh lao động và thanh tra
- Tư vấn biện pháp kiểm soát rủi ro và cải thiện điều kiện môi trường
Quan Trắc Môi Trường Lao Động Là Gì?
Quan trắc môi trường lao động là quá trình thu thập thông tin nhằm:
- Đánh giá mức độ phơi nhiễm của người lao động
- Xác định sự phù hợp so với giới hạn tiếp xúc cho phép
- Đề xuất biện pháp kiểm soát và cải thiện môi trường
- Hỗ trợ doanh nghiệp tuân thủ ATVSLĐ và các QCVN kỹ thuật

Căn Cứ Pháp Lý Của Quan Trắc Môi Trường Lao Động
Doanh nghiệp phải thực hiện quan trắc theo hệ thống văn bản pháp luật sau:
- Luật An toàn, vệ sinh lao động năm 2015 (ATVSLĐ) – Chương V
- Nghị định 44/2016/NĐ-CP – Quy định chi tiết về quan trắc môi trường lao động
- Nghị định 140/2018/NĐ-CP – Sửa đổi một số điều của Nghị định 44
- Thông tư 19/2016/TT-BLĐTBXH – Hướng dẫn nội dung huấn luyện và ATVSLĐ
- Các QCVN quy định giới hạn tiếp xúc cho phép:
- QCVN 26:2016/BYT – Tiếng ồn
- QCVN 27:2016/BYT – Rung
- QCVN 03:2019/BYT – Vi khí hậu
- QCVN 24:2016/BYT – Hóa chất độc hại
Các Yếu Tố Cần Quan Trắc Trong Môi Trường Lao Động
Trong quá trình quan trắc môi trường lao động, doanh nghiệp không chỉ đo một vài thông số đơn lẻ mà cần đánh giá tổng thể nhiều nhóm yếu tố khác nhau, từ vật lý, hóa học, sinh học cho đến chất lượng không khí trong nhà xưởng, để có cái nhìn đầy đủ về mức độ an toàn tại nơi làm việc.
1. Yếu tố vật lý
- Tiếng ồn
- Rung
- Bức xạ ion hóa và phi ion hóa
- Vi khí hậu (nhiệt độ, độ ẩm, tốc độ gió, bức xạ nhiệt)
- Ánh sáng công nghiệp
2. Yếu tố hóa học
- Bụi toàn phần, bụi hô hấp, bụi kim loại
- Khí độc: CO, CO₂, SO₂, NO₂, NH₃
- Hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC)
- Các hóa chất đặc thù theo dây chuyền sản xuất
3. Yếu tố sinh học
- Vi khuẩn, nấm mốc, tác nhân gây bệnh
- Môi trường lao động có nguy cơ lây nhiễm
4. Chất lượng không khí trong nhà xưởng
- Formaldehyde
- Ozone
- VOC tổng
- Khả năng thông gió

Quy Trình Quan Trắc Môi Trường Lao Động Tại An Toàn Nơi Làm Việc
Quy trình được thực hiện theo 5 bước chuẩn hóa:
1. Khảo sát & đánh giá ban đầu
Xác định các yếu tố nguy hiểm – có hại, số điểm đo, phương pháp đo theo QCVN.
2. Lập kế hoạch quan trắc theo quy chuẩn
Chọn phương pháp, thiết bị, thời điểm lấy mẫu thích hợp.
3. Đo đạc – lấy mẫu tại hiện trường
Thiết bị được hiệu chuẩn, vận hành đúng quy trình kỹ thuật.
4. Phân tích mẫu tại phòng thí nghiệm
Thực hiện theo phương pháp phân tích tiêu chuẩn: GC/MS, HPLC, UV, sắc ký khí…
5. Báo cáo & tư vấn giải pháp
Kết quả được so sánh với QCVN và đề xuất biện pháp kiểm soát phù hợp.

Lợi Ích Khi Doanh Nghiệp Thực Hiện Quan Trắc Đầy Đủ
- Bảo vệ sức khỏe người lao động
- Hạn chế bệnh nghề nghiệp
- Tuân thủ ATVSLĐ và các QCVN kỹ thuật
- Giảm rủi ro pháp lý và xử phạt hành chính
- Cải thiện môi trường làm việc, tăng năng suất
- Hoàn thiện hồ sơ vệ sinh lao động
Thời Điểm Doanh Nghiệp Phải Quan Trắc Môi Trường Lao Động
Theo ATVSLĐ và Nghị định 44, doanh nghiệp phải quan trắc khi:
- Thực hiện định kỳ hằng năm
- Thay đổi công nghệ, máy móc, mặt bằng sản xuất
- Xảy ra sự cố liên quan môi trường lao động
- Cơ quan quản lý nhà nước yêu cầu
- Xây dựng hồ sơ vệ sinh lao động
FAQ – Câu Hỏi Thường Gặp
1. Quan trắc môi trường lao động là hoạt động bắt buộc hay khuyến khích?
Đây là hoạt động bắt buộc theo Luật ATVSLĐ và Nghị định 44/2016/NĐ-CP.
2. Doanh nghiệp phải quan trắc bao lâu một lần?
Thông thường là mỗi năm một lần hoặc theo yêu cầu cơ quan quản lý.
3. Báo cáo quan trắc cần gì để hợp lệ?
Kết quả đo, phiếu hiệu chuẩn, bảng phân tích mẫu, so sánh QCVN và kiến nghị cải thiện.
4. Khi nào doanh nghiệp phải quan trắc lại?
Khi thay đổi công nghệ, xảy ra sự cố, mở rộng nhà xưởng hoặc theo yêu cầu kiểm tra.
5. An Toàn Nơi Làm Việc có hỗ trợ chuẩn bị đầy đủ hồ sơ pháp lý không?
Có, gồm báo cáo quan trắc, phiếu đo, kết quả phân tích và hồ sơ đáp ứng thanh tra.
Kết Luận
Quan trắc môi trường lao động là công cụ quan trọng để doanh nghiệp đánh giá nguy cơ, bảo vệ sức khỏe người lao động và đáp ứng yêu cầu pháp luật. Với năng lực chuyên môn và hệ thống đo kiểm đạt chuẩn, An Toàn Nơi Làm Việc mang đến giải pháp quan trắc toàn diện, chính xác và minh bạch, giúp doanh nghiệp an tâm trong mọi hoạt động sản xuất.

